Παραθέτουμε λίγα για τη σεξουαλικότητα των αρχαίων Ελλήνων και
κυρίως για την γνώμη που επικρατούσε για την ομοφυλοφιλία, γύρω από την
οποία υπάρχουν ένα σωρό «θρύλοι» και δοξασίες. Εμείς παραπέμπουμε στα
κείμενα για να πειστούν οι αρχαιόφιλοι!
Ο ΔΙΑΣ ΚΑΙ Η ΝΤΡΟΠΗ
Ο Δίας πλάθοντας τους ανθρώπους, έβαλε μέσα τους διάφορες ψυχικές αρετές και μόνο την ντροπή λησμόνησε να βάλει. Γι’ αυτό μην έχοντας άλλο δρόμο να την τοποθετήσει, την πρόσταξε να μπει από τον πισινό των ανθρώπων. Εκείνη αρχικά αρνήθηκε και διαμαρτυρήθηκε για την προσβολή. Επειδή, όμως, ο Δίας τη ζόρισε πολύ, είπε: "Ας είναι, θα μπω, με τον όρο ότι από εκεί δε θα μπει ο έρωτας. Γιατί, αν τύχει και μπει, εγώ θα βγω αμέσως"! Από τότε συμβαίνει όλοι οι ανώμαλοι να είναι αδιάντροποι. (έκδοση του συνόλου των Μύθων του Αισώπου του Εμίλ Σαμπρύ, σειρά "Γκιγιώμ Μπιντέ", Παρίσι 1967 , Μετάφραση, Εγκυκλοπαίδεια "ΓΙΟΒΑΝΗ").
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΩΝΟ Δημοσθένης, απαντώντας σε κατηγορίες για την προσωπική του ζωή, υπενθυμίζει στους δικαστές πως έζησε όλη του την ζωή ανάμεσά τους και τους ζητά να τον κρίνουν σύμφωνα με τη φήμη του και την κοινή γνώμη για την ιδιωτική του ζωή. Σύμφωνα με τέτοιες εκτιμήσεις, μόνο ανέντιμοι άνδρες επιθυμούν να κρύψουν τις κακές τους πράξεις και την ντροπή τους και για την απόκρυψη αυτή χρησιμοποιούν την μυστικότητα και το ψέμα. Γι’ αυτό λέει ο Ξενοφών στο «Συμπόσιο», ότι οι άνδρες προσπαθούν να κρατήσουν κρυφούς τους παράνομους ομοφυλοφιλικούς δεσμούς τους, ενώ η αγνή, έντιμη αγάπη είναι δημόσια και όχι κρυφή. Πολλοί γνωρίζουν γι’ αυτήν, συμπεριλαμβανομένης της οικογένειάς του αγοριού.
Ένα ακόμα, παρόμοιο περιστατικό έχουμε από τον Ξενοφώντα.
Ο Ξενοφώντας διηγούμενος τη ζωή του Σπαρτιάτη βασιλιά Αγησιλάου δίνει ένα εύγλωττο παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η υπόληψη και η τιμή εξαρτώνται από τέτοια συμπεράσματα με βάση την δημόσια συμπεριφορά. Ο Αγησίλαος, λέει, διέμενε πάντοτε σε δημόσιους χώρους, σε ναούς για παράδειγμα, ώστε κανείς να μην μπορεί να τον συκοφαντήσει ότι είχε τάχα ομοφυλοφιλικές σχέσεις. Κανείς, ισχυρίζεται ο Ξενοφών, δεν θα πίστευε παρόμοιες ιστορίες για τον Αγησίλαο, αφού όλοι ήξεραν ότι περνούσε το χρόνο του σε μέρη όπου αυτή η κρυφή συμπεριφορά ήταν αδύνατη. Αντίθετα, θα πληγεί η υπόληψη ενός αγοριού που το βλέπουν μόνο του με έναν άνδρα τη νύχτα ή σε μια απόμερη τοποθεσία.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ, ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣΣτο «Συμπόσιο» του Πλάτωνα, ο λόγος του Σωκράτη είναι ουσιαστικά η ανάγνωση του λόγου της Διοτίμας. Είναι λοιπόν δυνατόν να θεωρούνταν οι γυναίκες «κατώτερα όντα» και να τοποθετεί ο Πλάτων στο έργο του μια γυναίκα να «ανοίγει» τα μάτια του μεγάλου δασκάλου του;
Ο Αριστοτέλης προχωρεί ακόμα παραπέρα και ασκώντας κριτική στην αθηναϊκή κοινωνία την κατηγορεί γιατί η υπόληψη των ανδρών της εξαρτάται από το κουτσομπολιό των γυναικών. Οι γυναίκες ισχυρίζεται, κυβερνούν στο σπίτι και μεταφέρουν έξω από αυτό πληροφορίες για τους άνδρες (Πολιτεία).
Δεν είναι δυνατόν, όταν οι γυναίκες κατείχαν τέτοια κοινωνική θέση να θεωρούνταν υποδεέστερα όντα. Και ενώ διάφοροι ερευνητές προσπαθούν να μας βεβαιώσουν ότι στην Αθήνα η φιλία και η ρομαντική αγάπη διαπιστώνεται μόνο στις σχέσεις μεταξύ ανδρών ή ότι οι Αθηναίοι άνδρες ουσιαστικά αδιαφορούσαν κυριολεκτικά γα την σεξουαλική ηδονή στο γάμο (Humphreys, Keuls), δεν έχουμε παρά να ανατρέξουμε σε πλήθος μαρτυριών από τους Αριστοτέλη, Ξενοφώντα, Ισοκράτη, Ευριπίδη, Αριστοφάνη, Λυσία καθώς και σε αγγειογραφίες που κάνουν σαφές ότι πολλοί -τουλάχιστον- άνδρες αγαπούσαν με πάθος τις γυναίκες τους και ήταν βαθύτατα συναισθηματικά και ερωτικά συνδεδεμένοι με τις συζύγους των. Ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά του, θεωρεί αυτονόητη την σημασία της συζυγικής σεξουαλικότητας, όπως και ο Ξενοφών στο έργο του «Οικονομικός». Εξάλλου, βλέπουμε την ισχυρή συζυγική σεξουαλικότητα και σε διάφορα έργα, με κυρίαρχο ίσως την Λυσιστράτη του Αριστοφάνους.
Επίσης, στο έργο του «Ηθικά Νικομάχεια» ο Αριστοτέλης περιγράφει το γάμο ως μια ένωση που βασίζεται στην φυσική φιλία ανάμεσα στο ζεύγος. Ενώ τα άλλα ζώα ζευγαρώνουν για να αναπαράγουν το είδος τους, στα ανθρώπινα ζευγάρια αναπτύσσονται διαφορετικοί και βαθύτεροι δεσμοί.
Έτσι, όπως διαπιστώνεται, η θέση της γυναίκας ήταν ιδιαίτερη και κοινωνία στο σύνολό της, τόσο οι απλοί πολίτες όσο και οι δάσκαλοι – φιλόσοφοι, τιμούσαν και υμνούσαν το θεσμό του γάμου.
Κλείνοντας επιστρέφουμε στον Αριστοτέλη, ο οποίος, αναλύοντας τον γάμο στα «Ηθικά Νικομάχεια», γράφει ότι η φιλία ανάμεσα στον άνδρα και στην γυναίκα του είναι κατά φύσιν, γιατί ο άνθρωπος είναι από την φύση του ον που ζευγαρώνει περισσότερο και από όσο είναι πολιτικό ον. Αλλά ζευγαρώνει όχι όπως τα ζώα μόνο για να δημιουργήσει απογόνους, αλλά επίσης τακτοποιώντας τη ζωή του με βάση αυτό το ζευγάρωμα. Κατά συνέπεια, όπως αναφέρει στα Πολιτικά του, είναι φυσική αναγκαιότητα να ζουν μαζί ένας άνδρας και μία γυναίκα.
Στον αντίποδα βεβαίως βρίσκεται η σεξουαλική σχέση άνδρα με άλλον άνδρα.. Το σύνολο των φιλοσόφων καταδικάζει την ομοφυλοφιλική σχέση ενώ συγχρόνως διαχωρίζει την παθητική από την ενεργητική στάση. Συγκεκριμένα, ο Ξενοφώντας αναφέρεται στην υβριστική πρακτική της χρήσεως ανδρών ως γυναικών. Ο Πλάτων στους «Νόμους» ισχυρίζεται ότι τον άνδρα που υιοθετεί παθητικό ρόλο στην ομοφυλοφιλική συνουσία τον ψέγουν ως μιμητή των γυναικών, μια κατάσταση που είναι παρά φύσιν. Ο Αριστοτέλης στην «Ρητορική» χαρακτηρίζει παρόμοια υποταγή ατιμωτική, επαίσχυντη και μη αρμόζουσα σε έναν άνδρα. Ο Αισχίνης σε ένα σημείο του λόγου του, κατηγορεί τον Τίμαρχο ότι μετέτρεψε τον εαυτό του σε γυναίκα. Σε ένα απόσπασμά του, ο Υπερείδης γράφει πως η φύση θα εκπλησσόταν αν έβλεπε έναν άνδρα να κακομεταχειρίζεται το σώμα του λειτουργώντας ως γυναίκα. Στους «Νόμους», ο Πλάτων ισχυρίζεται πως είναι φυσικό για ένα αρσενικό να ζευγαρώνει με ένα θηλυκό και εξίσου φυσικό να μην στρέφεται το αρσενικό ζώο σε άλλο αρσενικό. Έτσι είναι αφύσικο να μην ακολουθούν οι άνδρες το παράδειγμα της Φύσεως.
Στο «Περί ζώων γεννήσεως» ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι από άποψη φυσιολογίας, ο ανίκανος άνδρας προσομοιάζει με γυναίκα γιατί δεν έχει την ικανότητα παραγωγής σπέρματος. Από την άποψη της σεξουαλικής συμπεριφοράς, ο άνδρας που υιοθετεί έναν υποτακτικό ρόλο δεν είναι άνδρας, είναι θηλυπρεπής και κατά συνέπεια ατιμάζει και ντροπιάζει τον εαυτό του.
Πρέπει, τέλος, να αναφέρουμε ότι οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις υπήρξαν συνηθισμένα αντικείμενα χλευασμού της αριστοφανικής σάτιρας. Στο έργο του «Νεφέλες», ο Αριστοφάνης αποκαλεί τους ομοφυλόφιλους «ευρύπρωκτους» και σε αυτούς έριχνε την ευθύνη της κατάντιας της τότε αθηναϊκής κοινωνίας. Μάλιστα ήταν τέτοια η ντροπή που δεν διστάζει ο Στρεψιάδης -στο ίδιο έργο- να μαλώσει με τον γιο του αποκαλώντας τον «λακκόπρωκτε».
Συμπερασματικά
Ο θεσμός της οικογένειας και ο θεσμός του γάμου θεωρούνται ιεροί. Η γυναίκα κατείχε ιδιαίτερη θέση στην ελληνική κοινωνία και η ομοφυλοφιλία ήταν μεγάλη ντροπή και ύβρις. Και όσοι ήσαν ομοφυλόφιλοι ήταν υποχρεωμένοι να κρύβονται στα σκοτάδια.
Υπάρχουν, βέβαια, κι άλλες γνώμες, ακόμη και αντίθετες, αλλά οι περισσότερες προέρχονται από χριστιανούς συγγραφείς, οι οποίοι διαστρέψανε το φιλοσοφικό όρο «έρωτα», δηλαδή των «πνευματικό» με τον σεξουαλικό, για να παρουσιάσουνε τους αρχαίους Έλληνες ως σοδομιστές και ειδωλολάτρες.
πηγη..spacezilotes
Ο ΔΙΑΣ ΚΑΙ Η ΝΤΡΟΠΗ
Ο Δίας πλάθοντας τους ανθρώπους, έβαλε μέσα τους διάφορες ψυχικές αρετές και μόνο την ντροπή λησμόνησε να βάλει. Γι’ αυτό μην έχοντας άλλο δρόμο να την τοποθετήσει, την πρόσταξε να μπει από τον πισινό των ανθρώπων. Εκείνη αρχικά αρνήθηκε και διαμαρτυρήθηκε για την προσβολή. Επειδή, όμως, ο Δίας τη ζόρισε πολύ, είπε: "Ας είναι, θα μπω, με τον όρο ότι από εκεί δε θα μπει ο έρωτας. Γιατί, αν τύχει και μπει, εγώ θα βγω αμέσως"! Από τότε συμβαίνει όλοι οι ανώμαλοι να είναι αδιάντροποι. (έκδοση του συνόλου των Μύθων του Αισώπου του Εμίλ Σαμπρύ, σειρά "Γκιγιώμ Μπιντέ", Παρίσι 1967 , Μετάφραση, Εγκυκλοπαίδεια "ΓΙΟΒΑΝΗ").
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΞΕΝΟΦΩΝΟ Δημοσθένης, απαντώντας σε κατηγορίες για την προσωπική του ζωή, υπενθυμίζει στους δικαστές πως έζησε όλη του την ζωή ανάμεσά τους και τους ζητά να τον κρίνουν σύμφωνα με τη φήμη του και την κοινή γνώμη για την ιδιωτική του ζωή. Σύμφωνα με τέτοιες εκτιμήσεις, μόνο ανέντιμοι άνδρες επιθυμούν να κρύψουν τις κακές τους πράξεις και την ντροπή τους και για την απόκρυψη αυτή χρησιμοποιούν την μυστικότητα και το ψέμα. Γι’ αυτό λέει ο Ξενοφών στο «Συμπόσιο», ότι οι άνδρες προσπαθούν να κρατήσουν κρυφούς τους παράνομους ομοφυλοφιλικούς δεσμούς τους, ενώ η αγνή, έντιμη αγάπη είναι δημόσια και όχι κρυφή. Πολλοί γνωρίζουν γι’ αυτήν, συμπεριλαμβανομένης της οικογένειάς του αγοριού.
Ένα ακόμα, παρόμοιο περιστατικό έχουμε από τον Ξενοφώντα.
Ο Ξενοφώντας διηγούμενος τη ζωή του Σπαρτιάτη βασιλιά Αγησιλάου δίνει ένα εύγλωττο παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η υπόληψη και η τιμή εξαρτώνται από τέτοια συμπεράσματα με βάση την δημόσια συμπεριφορά. Ο Αγησίλαος, λέει, διέμενε πάντοτε σε δημόσιους χώρους, σε ναούς για παράδειγμα, ώστε κανείς να μην μπορεί να τον συκοφαντήσει ότι είχε τάχα ομοφυλοφιλικές σχέσεις. Κανείς, ισχυρίζεται ο Ξενοφών, δεν θα πίστευε παρόμοιες ιστορίες για τον Αγησίλαο, αφού όλοι ήξεραν ότι περνούσε το χρόνο του σε μέρη όπου αυτή η κρυφή συμπεριφορά ήταν αδύνατη. Αντίθετα, θα πληγεί η υπόληψη ενός αγοριού που το βλέπουν μόνο του με έναν άνδρα τη νύχτα ή σε μια απόμερη τοποθεσία.
ΣΩΚΡΑΤΗΣ, ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣΣτο «Συμπόσιο» του Πλάτωνα, ο λόγος του Σωκράτη είναι ουσιαστικά η ανάγνωση του λόγου της Διοτίμας. Είναι λοιπόν δυνατόν να θεωρούνταν οι γυναίκες «κατώτερα όντα» και να τοποθετεί ο Πλάτων στο έργο του μια γυναίκα να «ανοίγει» τα μάτια του μεγάλου δασκάλου του;
Ο Αριστοτέλης προχωρεί ακόμα παραπέρα και ασκώντας κριτική στην αθηναϊκή κοινωνία την κατηγορεί γιατί η υπόληψη των ανδρών της εξαρτάται από το κουτσομπολιό των γυναικών. Οι γυναίκες ισχυρίζεται, κυβερνούν στο σπίτι και μεταφέρουν έξω από αυτό πληροφορίες για τους άνδρες (Πολιτεία).
Δεν είναι δυνατόν, όταν οι γυναίκες κατείχαν τέτοια κοινωνική θέση να θεωρούνταν υποδεέστερα όντα. Και ενώ διάφοροι ερευνητές προσπαθούν να μας βεβαιώσουν ότι στην Αθήνα η φιλία και η ρομαντική αγάπη διαπιστώνεται μόνο στις σχέσεις μεταξύ ανδρών ή ότι οι Αθηναίοι άνδρες ουσιαστικά αδιαφορούσαν κυριολεκτικά γα την σεξουαλική ηδονή στο γάμο (Humphreys, Keuls), δεν έχουμε παρά να ανατρέξουμε σε πλήθος μαρτυριών από τους Αριστοτέλη, Ξενοφώντα, Ισοκράτη, Ευριπίδη, Αριστοφάνη, Λυσία καθώς και σε αγγειογραφίες που κάνουν σαφές ότι πολλοί -τουλάχιστον- άνδρες αγαπούσαν με πάθος τις γυναίκες τους και ήταν βαθύτατα συναισθηματικά και ερωτικά συνδεδεμένοι με τις συζύγους των. Ο Αριστοτέλης στα Πολιτικά του, θεωρεί αυτονόητη την σημασία της συζυγικής σεξουαλικότητας, όπως και ο Ξενοφών στο έργο του «Οικονομικός». Εξάλλου, βλέπουμε την ισχυρή συζυγική σεξουαλικότητα και σε διάφορα έργα, με κυρίαρχο ίσως την Λυσιστράτη του Αριστοφάνους.
Επίσης, στο έργο του «Ηθικά Νικομάχεια» ο Αριστοτέλης περιγράφει το γάμο ως μια ένωση που βασίζεται στην φυσική φιλία ανάμεσα στο ζεύγος. Ενώ τα άλλα ζώα ζευγαρώνουν για να αναπαράγουν το είδος τους, στα ανθρώπινα ζευγάρια αναπτύσσονται διαφορετικοί και βαθύτεροι δεσμοί.
Έτσι, όπως διαπιστώνεται, η θέση της γυναίκας ήταν ιδιαίτερη και κοινωνία στο σύνολό της, τόσο οι απλοί πολίτες όσο και οι δάσκαλοι – φιλόσοφοι, τιμούσαν και υμνούσαν το θεσμό του γάμου.
Κλείνοντας επιστρέφουμε στον Αριστοτέλη, ο οποίος, αναλύοντας τον γάμο στα «Ηθικά Νικομάχεια», γράφει ότι η φιλία ανάμεσα στον άνδρα και στην γυναίκα του είναι κατά φύσιν, γιατί ο άνθρωπος είναι από την φύση του ον που ζευγαρώνει περισσότερο και από όσο είναι πολιτικό ον. Αλλά ζευγαρώνει όχι όπως τα ζώα μόνο για να δημιουργήσει απογόνους, αλλά επίσης τακτοποιώντας τη ζωή του με βάση αυτό το ζευγάρωμα. Κατά συνέπεια, όπως αναφέρει στα Πολιτικά του, είναι φυσική αναγκαιότητα να ζουν μαζί ένας άνδρας και μία γυναίκα.
Στον αντίποδα βεβαίως βρίσκεται η σεξουαλική σχέση άνδρα με άλλον άνδρα.. Το σύνολο των φιλοσόφων καταδικάζει την ομοφυλοφιλική σχέση ενώ συγχρόνως διαχωρίζει την παθητική από την ενεργητική στάση. Συγκεκριμένα, ο Ξενοφώντας αναφέρεται στην υβριστική πρακτική της χρήσεως ανδρών ως γυναικών. Ο Πλάτων στους «Νόμους» ισχυρίζεται ότι τον άνδρα που υιοθετεί παθητικό ρόλο στην ομοφυλοφιλική συνουσία τον ψέγουν ως μιμητή των γυναικών, μια κατάσταση που είναι παρά φύσιν. Ο Αριστοτέλης στην «Ρητορική» χαρακτηρίζει παρόμοια υποταγή ατιμωτική, επαίσχυντη και μη αρμόζουσα σε έναν άνδρα. Ο Αισχίνης σε ένα σημείο του λόγου του, κατηγορεί τον Τίμαρχο ότι μετέτρεψε τον εαυτό του σε γυναίκα. Σε ένα απόσπασμά του, ο Υπερείδης γράφει πως η φύση θα εκπλησσόταν αν έβλεπε έναν άνδρα να κακομεταχειρίζεται το σώμα του λειτουργώντας ως γυναίκα. Στους «Νόμους», ο Πλάτων ισχυρίζεται πως είναι φυσικό για ένα αρσενικό να ζευγαρώνει με ένα θηλυκό και εξίσου φυσικό να μην στρέφεται το αρσενικό ζώο σε άλλο αρσενικό. Έτσι είναι αφύσικο να μην ακολουθούν οι άνδρες το παράδειγμα της Φύσεως.
Στο «Περί ζώων γεννήσεως» ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι από άποψη φυσιολογίας, ο ανίκανος άνδρας προσομοιάζει με γυναίκα γιατί δεν έχει την ικανότητα παραγωγής σπέρματος. Από την άποψη της σεξουαλικής συμπεριφοράς, ο άνδρας που υιοθετεί έναν υποτακτικό ρόλο δεν είναι άνδρας, είναι θηλυπρεπής και κατά συνέπεια ατιμάζει και ντροπιάζει τον εαυτό του.
Πρέπει, τέλος, να αναφέρουμε ότι οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις υπήρξαν συνηθισμένα αντικείμενα χλευασμού της αριστοφανικής σάτιρας. Στο έργο του «Νεφέλες», ο Αριστοφάνης αποκαλεί τους ομοφυλόφιλους «ευρύπρωκτους» και σε αυτούς έριχνε την ευθύνη της κατάντιας της τότε αθηναϊκής κοινωνίας. Μάλιστα ήταν τέτοια η ντροπή που δεν διστάζει ο Στρεψιάδης -στο ίδιο έργο- να μαλώσει με τον γιο του αποκαλώντας τον «λακκόπρωκτε».
Συμπερασματικά
Ο θεσμός της οικογένειας και ο θεσμός του γάμου θεωρούνται ιεροί. Η γυναίκα κατείχε ιδιαίτερη θέση στην ελληνική κοινωνία και η ομοφυλοφιλία ήταν μεγάλη ντροπή και ύβρις. Και όσοι ήσαν ομοφυλόφιλοι ήταν υποχρεωμένοι να κρύβονται στα σκοτάδια.
Υπάρχουν, βέβαια, κι άλλες γνώμες, ακόμη και αντίθετες, αλλά οι περισσότερες προέρχονται από χριστιανούς συγγραφείς, οι οποίοι διαστρέψανε το φιλοσοφικό όρο «έρωτα», δηλαδή των «πνευματικό» με τον σεξουαλικό, για να παρουσιάσουνε τους αρχαίους Έλληνες ως σοδομιστές και ειδωλολάτρες.
.png "English"){kind=small}
