h1 Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΑΜΑΧΩΝ, ΚΑΤΑΣΚΟΠΙΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΚΟΠΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΤΩΝ ΑΜΑΧΩΝ

 

Κατασκοπία, αντικατασκοπία και προπαγάνδα κατά τον Μακεδονικό Αγώνα

.

.

Βλάσης Βλασίδης

 .

H εδραιωμένη βουλγαρική παρουσία στην ύπαιθρο και τις κωμοπόλεις της Μακεδονίας στις αρχές του 20ου αι., έργο συστηματικών και πολύχρονων ενόπλων πιέσεων του βουλγαρικού κομιτάτου της Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργάνωσης (ΕΜΕΟ), οδήγησε και την ελληνική πλευρά στη σταδιακή υιοθέτηση της ένοπλης αντιπαράθεσης ως κύριου τρόπου δράσης. Η επιλογή αυτή πραγματοποιήθηκε με την αποστολή σωμάτων που αποτελούνταν είτε από Έλληνες πολίτες, είτε από αλύτρωτους Έλληνες (ιδίως Κρητικούς), κυρίως όμως από εντοπίους.

Έτσι ουσιαστικά τέθηκαν σε δεύτερη μοίρα οι εκπαιδευτικές, οι εκκλησιαστικές και οι λοιπές πολιτιστικές δραστηριότητες και έληξε η μακρά περίοδος της ειρηνικής δράσης. Απαραίτητα στοιχεία για την επιτυχία του δεύτερου σχεδίου, δηλαδή της ένοπλης δράσης ήταν η δημιουργία ενός ιδιωτικού κέντρου δράσης, στο επιτυχημένο πρότυπο της ΕΜΕΟ, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος έκθεσης της ελληνικής κυβέρνησης έναντι τόσο τα Τουρκίας, όσο και των Μεγάλων Δυνάμεων. Το κέντρο αυτό θα αναλάμβανε

Τον εξοπλισμό και την αποστολή σωμάτων στη Μακεδονία,

Τη δημιουργία ενός δικτύου υποδοχής των ενόπλων,

Τη συλλογή και την παροχή πληροφοριών,

Την πρόσβαση στις οθωμανικές αρχές,

Την οργάνωση των υπόδουλων πατριαρχικών σε μυστικές οργανώσεις

Την κινητοποίηση όλου του Ελληνισμού για την ευόδωση του Αγώνα.

Στις 22 Μαίου 1904 συστήθηκε στην Αθήνα το «Μακεδονικό Κομιτάτο», από μέλη της παλαιότερης Εθνικής Εταιρείας. Πρόεδρός του ήταν ο Δημήτριος Καλαποθάκης, ιδιοκτήτης της εφημερίδας Εμπρός και μέλη πολιτικοί,. Αξιωματικοί και άλλοι επώνυμοι πολίτες. Σκοπός του Κομιτάτου, σύμφωνα με το καταστατικό του, ήταν η άμυνα του Ελληνισμού στη Μακεδονία, τη Θράκη, την Ήπειρο και την Αλβανία, ουσιαστικά όμως τα ενδιαφέροντά του περιορίστηκαν στο μακεδονικό χώρο.

Σχεδόν παράλληλα η κυβέρνηση προχωρούσε στη δημιουργία οργάνωσης κατευθυνόμενης από τα προξενεία με επικεφαλής τον Γενικό Πρόξενο Θεσσαλονίκης Λάμπρο Κορομηλά. Για την αποφυγή σύγκρουσης αρμοδιοτήτων μεταξύ του Κομιτάτου και των προξενείων, διαχωρίστηκαν τα πεδία δράσεώς τους. Έτσι το προξενείο Θεσσαλονίκης ανέλαβε την οργάνωση του Αγώνα στα όρια του βιλαετίου Θεσσαλονίκης και το Μακεδονικό Κομιτάτο στο βιλαέτι Μοναστηρίου.

Όταν άρχισε το 1904 η αποστολή ανταρτικών ομάδων από το Μακεδονικό Κομιτάτο, έγινε αντιληπτό ότι ο αγώνας εναντίον των Βουλγάρων θα ήταν μακρύς κι επίπονος. Τα ελληνικά σώματα γρήγορα συνειδητοποίησαν ότι χωρίς τη συνδρομή των εντοπίων όχι μόνον δεν θα μπορούσαν να φέρουν σε αίσιο πέρας την αποστολή τους αλλά και η εξολόθρευσή τους μέσα στο αντίξοο φυσικό περιβάλλον και κάτω από δυσμενείς καιρικές συνθήκες ήταν θέμα χρόνου. Επιτακτική πρόβαλλε, λοιπόν, η ανάγκη για τη δημιουργία επιμελητείας που

Θα εξασφάλιζε οδηγούς, πληροφοριοδότες και αγγελιοφόρους,

Θα φρόντιζε για τη διατροφή και την απόκρυψη των σωμάτων, και

Θα περιέθαλπε τους τραυματίες…..