Σκυλλίας από τη Σκιώνη ένας δεινός αρχαίος δύτης και κολυμβητής

Στην αρχαία Ελλάδα δύτες με άπνοια μάζευαν σφουγγάρια και επιδίδονταν σε στρατιωτικές υποβρύχιες επιχειρήσεις. . Η ιδέα της πρώτης αναπνευστικής συσκευής υποβρυχίως -μια χύτρα ανεστραμμένη πάνω από την κεφαλή του δύτη, ώστε να συγκρατεί τον αέρα, ανήκει στον Αριστοτέλη (βλ. Αριστοτέλους Προβλήματα). Ο Θουκυδίδης, επίσης, κάνει αναφορά για δύτες που πριόνιζαν τα υποβρύχια φράγματα προστασίας των Συρακουσίων, ενώ ο Αρριανός εξιστορεί πώς ο Αλέξανδρος έκανε χρήση δυτών στην πολιορκία της Τύρου.  Μεταξύ των αρχαίων ιστοριών, η ιστορία του Σκυλλία είναι ίσως η πιο διάσημη.

Ο Ηρόδοτος, ο ιστοριογράφος από την Αλικαρνασσό που ονομάστηκε και πατέρας της Ιστορίας, αναφέρει ότι το 500 π.Χ ο δύτης Σκυλλίας ή Σκύλλις ή ακόμη Σκύλαξ και Σκύλλος – ονομαστός κολυμβητής, (στο μακροβούτι και στο κολύμβι … σωστό «σκυλόψαρο !...») από την πολιτεία Σκιώνη, Ευβοέων εποίκων της Παλλήνης Χαλκίδικής, ύστερα από πολλά κατορθώματα του ως βατραχάνθρωπος, συνελήφθη από Πέρσες στρατιώτες οι οποίοι τον επιβίβασαν σε ένα από τα πλοία του στόλου τους με σκοπό να τον χρησιμοποιήσουν εναντίον του Ελληνικού στόλου. Όμως ο Σκυλλίας έμαθε τα σχέδια τους και βούτηξε από το πλοίο στην θάλασσα, έκοψε τα σκοινιά από τις άγκυρες και δημιούργησε μεγάλη σύγχυση στον Περσικό στόλο.Χρησιμοποιώντας ένα κούφιο καλάμι ως αναπνευστήρα κολύμπησε 9 ναυτικά μίλια μέχρι το Αρτεμίσιο και ανέφερε στους Έλληνες τις προθέσεις του εχθρού καθώς και άλλα χρήσιμα στοιχεία. Η Ύδνα (κατά άλλους Κυάνή) εκπληκτική δύτρια και κόρη του Σκυλλία, βοήθησε τον πατέρα της στα έργα του εναντίον των Περσών. Προς τιμήν τους ανεγέρθησαν δυο χρυσά αγάλματα -  ομοιώματα (το ένα είναι μάλλον η Αφροδίτη του Εσκυλλίνου) στο πανελλήνιο ιερό των Δελφών τα οποία σύλησε ο Νέρων 500 χρόνια αργότερα.  

«Άριστος δύτης της εποχής του, εκ  Σκιώνης, παράσχων μεγάλας εκδουλεύσεις εις τους Έλληνας κατά τους Περσικούς πολέμους. Ευρισκόμενος εν τη υπηρεσία του Περσικού στόλου, έπεσεν ημέραν τινά εις την θάλασσαν περί τας Αφετάς, και, κατά την παράδοσιν διήλθε υπό τα εχθρικά πλοία και έφθασε κολυμβών υπό την θάλασσαν μέχρι του Αρτεμισίου, όπου εστάθμευεν ο Ελληνικός στόλος, να αναγγείλη το ναυάγιον του Περσικού στόλου, πληροφοριών αυτούς συνάμα ότι το υπόλοιπον αυτού περιέπλεε την Είβοιαν ίνα περικύκλωση τον Ελληνικόν στόλον. Κατά την παράδοσιν, περί της οποίας αμφιβάλλει και αυτός ο αναφερών ταύτην Ηρόδοτος, ο Σκυλλίας διέτρεξεν υπό την θάλασσαν 80 σταδίους ! (Ήροδ. VIII, 8). Μετά το τέλος του πολέμου οι Αμφικτύονες εκτιμώντες τας προς την Ελλάδα υπηρεσίας του Σκυλλίου και της θυγατρός του Κυανής, φημιζαμένης και ταύτης ως άρίσίης δύτου και κολυμβήτριας, ανήγειραν προς τιμήν αυτών ανδριάντας εις το εν Αδεφοίς Ιερόν του Απόλλωνος.»