Η αντιπάθεια ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή δεν ήταν κατι καινουργιο αφού
απο την εποχή του σχίσματος των εκκλησιών και την έναρξη των
σταυροφοριών η ιδέα κατάληψης του Βυζαντίου απο τους Δυτικούς υπήρξε ως
σκέψη.
Μετά το θάνατο του Βασιλείου Α του Βουλγαροκτόνου το Βυζάντιο εξασθενούσε διαρκώς κατω απο την διοίκηση ανίκανων αυτοκρατόρων.
Αυτό
δεν πέρασε απαρατήρητο απο τους Νορμανδούς,Φράγκους και Ενετούς που
εποφθαλμιούσαν ο καθένας για το δικό του συμφέρον τα πλούτη της πρώην
κραταιάς Βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Το 1195 ο Βυζαντινός
αυτοκράτορας Ισαάκιος Αγγελος ηττήθηκε απο τους Βουλγάρους με αποτέλεσμα
ο αδελφός του Αλέξιος Γ να τον εκθρονίσει και να τον τυφλώσει.
Στην
Δύση τον πάπα Σελεστίνο Γ που δεν πολυενδιαφερόταν για σταυροφορίες
διαδέχθηκε ο Ιννοκέντιος Γ ο οποίος είχε υποσχεθεί στον πατριάρχη
Ιεροσολύμων βοήθεια έτσι στις 15 Αυγούστου 1198 κύρηξε την νεα
σταυροφορία.
Ο Ιννοκέντιος για να συγκεντρωθούν χρήματα και
εφόδια στράφηκε στους ευγενείς που όμως αρνήθηκαν όπως αρνήθηκε και ο
κλήρος στην απαίτηση του να φορολογηθούν οι κληρικοί.
Αν και
δεν υπάρχουν στοιχεία για το πόσα τελικά χρήματα μαζεύτηκαν η τελική
καταμέτρηση του σταυροφορικού στρατού ήταν 35.000 άνδρες.
Εδω εμπλέκετε η Βενετία που επιλέχθηκε ως το λιμάνι απο όπου θα αναχωρούσαν οι σταυροφόροι για τους Αγίους Τόπους.
Οι
Ενετοί διέθεταν την μεγαλύτερη ναυτική δύναμη της Αδριατικής και ο 90
χρονος Ερρίκο Ντάτολο δέχθηκε να συμετάσχει με αντάλλαγμα όχι φυσικά
κανένα χριστιανικό ιδεώδες αλλά την μονοπωλιακή διεξαγωγή εμποριου με
την Μέση Ανατολή.
Παράλληλα ζήτησε ως πληρωμή απο τους
σταυροφόρους το ποσο των 84.000 μάρκων για την μεταφορά του στρατού.Ποσό
που θα έπρεπε να καταβληθεί σε 4 δόσεις ως τον Απρίλιο του 1202.
Οι
Ενετοί άρχισαν την κατασκευή 450 μεταγωγικών και 50 πολεμικών πλοίων
ενω διέθεσαν και ως πληρώματα 14.000 άνδρες.Πρόκειται για τεράστια
επένδυση και αν λάβουμε υποψιν μας και το ότι η Βενετία ήταν ένα κράτος
με μόνο εμπορικά συμφέροντα αυτη η επένδυση θα έπρεπε πάση θυσία να
αποδώσει.
Στο μεταξύ εκπρόσωποι των σταυροφόρων επισκέφτηκαν
Πίζα και Γένοβα ώστε να εξασφαλίσουν και την δική τους υλική και
χρηματική βοήθεια.
Η αρχηγία του εκστρατευτικού σώματος δόθηκε στο Γάλλο Βονιφάτιο μαρκήσιο του Μονφερά.
Ο Βονιφάτιος γνωρίστηκε και με τον Αλέξιο γιο του τυφλού βυζαντινού αυτοκράτορα Ισσακίου που είχε καταφύγει στην γερμανική αυλή.
Σε
αυτη την συνάντηση δόθηκε η δευτερη μαλλον αφορμή για την κατάληψη της
Πόλης αφού ο ανόητος Αλέξιος προφανώς πίστευε ότι και μόνο η εμφάνιση
των Φράγκων στα τείχη θα έκανε τους υποστηρικτές του εντός της Πόλης να
ξεσηκωθούν και να εκθρονίσουν τον σφετεριστή θείο του.
Ο
Αλέξιος δεν σταμάτησε εκεί αλλά επισκέφτηκε και τον πάπα Ιννοκέντιο Γ
για να ζητήσει την βοήθεια του.Ο Ιννοκέντιος όμως σαν καλός πολιτικός
δεν του απάντησε ούτε θετικά ούτε αρνητικά αφού και οι σταυροφόροι απο
την μια αλλά και ο σφετεριστής Αλέξιος Γ εξυπηρετούσαν το ίδιο τα σχέδια
του και δεν τον ενδιέφερε να εμπλακεί σε μια ενδοβυζαντινή διαμάχη.
Εντωμεταξύ
σταδιακά άρχισαν να καταφθάνουν σταυροφόροι στην Βενετία αλλά ο
παμπόνηρος Ντατολο δεν τους δέχθηκε στην πόλη αλλά τους περιόρισε σε ένα
ξερονήσι στην λιμνοθάλασσα.Οι μέρες περνούσαν και τελικά περίπου 14.000
έφθασαν στην Βενετία όπου είχε στο μεταξύ ναυπηγηθεί και ο στόλος που
θα τους μετέφερε.
Οι Ενετοί αξίωσαν τότε την πληρωμή τους όμως τελικά οι Φράγκοι δεν κατόρθωσαν να τους δώσουν ούτε τα μισά απο τα συμφωνηθέντα.
Για
να δώσουμε μια ιδέα...Τα 84.000 μάρκα εκείνης της εποχής ήταν ο
προυπολογισμός ολόκληρης της Γαλλίας.Τελικά αφού οι ηγεμόνες Φράγκοι
αναγκάστηκαν να δώσουν όσα τιμαλφή είχαν μαζί τους στον Δόγη έλειπαν
ακόμα 35.000 μάρκα που ήταν αδύνατο να βρεθούν.Την κατάσταση επιβάρυνε η
παραμονη του στρατού στο ξερονήσι αφου το φαγητό σπάνιζε το νερό ήταν
υφάλμυρο και οι ποιο φτωχοί είχαν εξαντλήση τα χρήματα τους με
αποτέλεσμα σταδιακά στρατιώτες να λιποτακτούν.
Μπροστά σε αυτή
την κατάσταση ο Ντάτολο θέλοντας να εξασφαλίσει την επενδυση του
οικιοποιήθηκε τον σταυροφορικό στρατό με τον εξής τρόπο.
Πρότεινε
στους σταυροφόρους να καταλάβουν για λογαριασμό του την Δαλματική πόλη
Ζάρα με αντάλλαγμα την παράταση του χρέους και την αποπληρωμή απο τα
λάφυρα της κατάκτησης των Αγίων Τόπων.Οι Φράγκοι ηγεμόνες δεν μπορούσαν
παρά να δεχτούν.
Ομως υπήρχε ένα πρόβλημα η Ζάρα κατοικούνταν
απο χριστιανούς και όχι μονο αυτό αλλά και ο Ούγγρος βασιλιάς της Εμερικ
ήταν και αυτός σταυροφόρος.
Υπο αυτές τις συνθήκες μερικοί
σταυροφόροι άρχισαν να αποχωρούν αλλά την κατάσταση άλλαξαν οι
παρεναίσεις του παπικού απεσταλμένου που ζητούσε να παραμείνουν γιατι το
χρέος τους είναι η απελευθέρωση των Αγίων Τόπων.
Ο
Ιννοκέντιος έστειλε μάλιστα και γράμμα στους σταυροφόρους ζητώντας να
μην χυθεί χριστιανικό αίμα όμως το έστειλε όταν γνώριζε πως όταν το
γράμμα φτάσει στον προορισμό του θα ήταν πολύ αργά.
202 πλοία
ξεκίνησαν για την Ζάρα και στις 10 Νοεμβρίου του 1202 έφτασαν έξω απο
τις ακτές της πόλης.Οι κάτοικοι έστειλαν αντιπροσωπεία στους Ενετούς
ζητώντας να τους παραδώσουν την πόλη αλλά να σεβαστούν τις ζωές και τις
περιουσίες τους.
Ο Ντάτολο δεν απάντησε αλλά τόνισε πως έπρεπε να συνενοηθεί με τους συμμάχους του.
Αυτό
ηταν και το λάθος του γιατί οι σταυροφόροι καταλαβαίνοντας πως
επίκειται η παράδοση της πόλης αρνήθηκαν αρχικά να επιτεθούν και να
σκοτώσουν χριστιανούς.
Ομως ο οργισμένος Ντάτολο τους
κατηγόρησε πως δεν τηρούν τα συμφωνημένα ενω οι απλοί στρατιώτες φώναζαν
στους αρχηγούς του πως αν επιτεθούν θα έχουν το ανάθεμα της εκκλησίας.
Οι
Φράγκοι ηγεμόνες τελικά μην μπορώντας να κάνουν πίσω στο χρεος των
Ενετών αποφάσισαν να επιτεθούν στην πόλη.Οι κακόμοιροι κάτοικοι της Ζάρα
σε μια απέλπιδα προσπάθεια να αποτρέψουν την επίθεση των σταυροφόρων
κρέμασαν στα τείχη της πόλης εικόνες της Παναγίας.Αλλά δεν υπήρξε
αποτέλεσμα.
Για δευτερη φορά έστειλαν πρεσβεία παραδιδοντας
την πόλη τους με τον όρο να σεβαστεί η ζωή τους.Ενας όρος που δεν
τηρήθηκε ποτέ.Μόλις οι σταυροφόροι εισήλθαν στην πόλη ακολούθησαν
σκοτωμοί,λεηλασία και βιαιοπραγίες με αποτέλεσμα η πόλη να ερειπωθεί.
Μετά την κατάληψη και λεηλασία της πόλης ξέσπασε άγρια μάχη μεταξύ των Ενετών και των σταυροφόρων με αποτέλεσμα 100 νεκρούς.
Ο
πάπας όμως δεν έπραξε τίποτα ούτε στην πρώτη ούτε στην δεύτερη
περίπτωση που χυνόταν χριστιανικό αίμα καιτοι η επιστολή του έιχε γίνει
γνωστή λίγο πρίν την επίθεση.
Τίποτα δεν έπραξαν και οι κληρικοί που ακολουθούσαν το στράτευμα περιοριζόμενοι να δώσουν άφεση αμαρτιών!!!
Τον
Ιανουαριο του 1203 έφτασαν στη Ζάρα και απεσταλμένοι του Βυζαντινού
έκπτωτου πρίγκηπα Αλέξιου.Ο ανόητος Αλέξιος πλεον θα γινόταν και
προδότης αφού πρότεινε υπογραφή συμφωνίας σε Ενετούς και σταυροφόρους
σύμφωνα με την οποία αν τον βοηθούσαν να καταλάβει τον θρόνο θα τους
κατέβαλε 200.000 μάρκα και επιπλέον υποσχόταν ότι θα επέβαλε στην
Ελληνορθόδοξη εκκλησία το καθολικό δόγμα.
Οι όροι απο μόνοι
τους δείχνουν το μέγεθος της ανοησίας του Αλέξιου αφού ούτε αυτά τα
χρήματα υπήρχαν στο Βυζάντιο αλλά ούτε και οι κάτοικοι του ήταν
διατεθειμένοι να υποταχθούν στην καθολική εκκλησία.
Σε κάθε
περίτπωση η πρόταση έφερε νεα διαμάχη στο δυτικο στρατόπεδο αφού ναι μεν
οι περισσότεροι ηγεμόνες καλοδέχτηκαν την πρόταση μεταξύ αυτών και ο
Ντάτολο αλλά υπήρξαν και μερικοί με επικεφαλής τον Σιμόν ντε Μποφάρ που
έιχε αρνηθεί να επιτεθεί κατα των χριστιανών της Ζάρα που έλεγαν πως
χριστιανοί σταυροφόροι είναι αδύνατο να επιτεθούν σε χριστιανούς έστω
και "σχισματικούς".
Τελικά μπροστά στο κέρδος αλλά και τον
κίνδυνο διάλυσης του στρατού η πρόταση έγινε δεκτή και η συμφωνία θα
υπογραφόταν στην Κέρκυρα.
Εδω πάλι υπάρχει ενα ερωτηματικό για την στάση του πάπα Ιννοκέντιου.
Ο
πάπας ξανα έστειλε επιστολή στους σταυροφόρους και απειλούσε με ανάθεμα
αν επιτεθούν κατα των Ελλήνων.Ομως ταυτόχρονα οι κληρικοί διέδιδαν στο
στράτευμα πως ο πάπας επιθυμούσε την επίθεση.
Εδω λοιπόν
γεννάται το ερώτημα πως είναι δυνατόν ο πάπας να μην μπορούσε να
επιβληθεί στους κληρικούς;Μήπως η επιστολή ήταν απλά μια κίνηση ώστε να
διώξει τις υποψίες απο πανω του;
Στις 20 Μαίου 1203 όλοι
συγκεντρώθηκαν στην Κέρκυρα για την υπογραφή της συμφωνίας όπου ο
ανόητος-προδότης Αλέξιος έγινε δεκτός απο τους Φράγκους με
αυτοκρατορικές τιμές.
Ο Ορθόδοξος μητροπολίτης Κέρκυρας για να
τιμήσει την φιλοξενία μην γνωρίζοντας τους πραγματικούς σκοπούς των
Δυτικών παρέθεσε επίσημο γεύμα όπου και φάνηκε για μια ακόμα φορά το
πόσο ανόητα σκεφτόταν ο Αλέξιος.
Κατα την διάρκεια του γεύματος η συζήτηση ήρθε στα παπικά πρωτεία.
Εξαλλος
ο Ελληνας μητροπολίτης σηκώθηκε και απάντησε στους Δυτικούς ότι τα μόνα
πρωτεία που αναγνωρίζει στον πάπα είναι πως τον Κύριο τον σταύρωσαν
Ρωμαίοι στρατιώτες.
Ομως και οι Κερκυραίοι μην βλέποντας με
συμπάθεια τους Φράγκους και την μαριονέτα τους Αλέξιο ξεσηκώθηκαν με
αποτέλεσμα να ξεσπάσουν ταραχές.Τα πλοία των δυτικών δέχτηκαν επίθεση
και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το λιμάνι.Ακολούθησαν αντίποινα και η
λεηλασία μέρους του νησιού απο τους Φράγκους.
Αυτά τα
επεισόδια δημιούργησαν νεα διαμάχη στο στρατόπεδο των δυτικών αφού
μερίδα αυτών εγκατέλειψε το στρατόπεδο που βρισκόντουσαν και
στρατοπέδευσαν μόνοι τους.
Μετά όμως απο παρακάλια των Φραγκων
ηγεμόνων και την υπόσχεση ότι δεν θα παρέμεναν στην Κωνσταντινούπολη
πάνω απο έναν μήνα επανήλθαν.Στις 24 Μαίου ο στόλος των δυτικών
απέπλευσε απο την Κέρκυρα με κατευθυνση την Ανδρο.
Εκεί οι
Ελληνες κάτοικοι αρνήθηκαν να αναγνωρίσουν τον Αλέξιο ως αυτοκράτορα για
να ακολουθήσει απόβαση στο νησί απο τους δυτικούς και άγρια λεηλασία.
Στην
Κωνσταντινούπολη ο Αλέξιος Γ δεν έκανε τίποτα για την άμυνα της πόλης
παρα μόνο όταν έμαθε πως ο ανηψιός με τους Λατίνους έιχε διαβεί το
Βόσπορο και κατέλαβε την Αβυδο.Οι Φράγκοι κατέλαβαν την πόλη αμαχητί
αφου οι κάτοικοι φοβήθηκαν για τις ζωές αλλα δεν γλύτωσαν τα περίχωρα
όπου εξαπολύθηκαν ληστρικές επιδρομές.
Σε τι σημείο έσχατης
κατάντιας βρισκόταν η Πόλη στα χέρια των ανίκανων αυτοκρατόρων φαίνεται
και απο το γεγονός πως όταν επιτέλους αποφάσισε να δράσει ο Αλέξιος Γ
διέταξε τον βυζαντινό στόλο να αναχαιτίσει τους εισβολείς.
Εναν
στόλο όμως ανύπαρκτο αφού ο γαμπρός της αυτοκράτειρας Μιχαήλ Στρυφνός
και αρχιναύαρχος είχε φτάσει στο σημείο να πουλά!!! ολόκληρα πλοία σε
πειρατές και να κρατά τα χρήματα για τον εαυτό του με αποτέλεσμα ο
άλλοτε πανίσχυρος βυζαντινός στόλος των 3.000 πλοίων να διαθέτει 25
πλοία και αυτά σε κακή κατάσταση.
Εντός των τειχών υπήρχε
δύναμη 50.000 ανδρων που θα ήταν αρκετή να συντρίψει τους εισβολείς.Ομως
οι της αυτοκρατορικής φρουράς μόνο 5.000 απο αυτούς ήταν αξιόπιστοι
οι υπόλοιποι ήταν μισθοφόροι.Πάντως ο αυτοκράτορας θεώρησε ότι τα τείχη θα τον προστατέψουν και ασχολήθηκε με άλλα πράγματα πλήν της άμυνας της πόλης.
οι υπόλοιποι ήταν μισθοφόροι.Πάντως ο αυτοκράτορας θεώρησε ότι τα τείχη θα τον προστατέψουν και ασχολήθηκε με άλλα πράγματα πλήν της άμυνας της πόλης.
Ομως είχαν περάσει ήδη 9 μέρες και δεν φαινόταν καμία
κίνηση απο τους υποστηρικτές που έλεγε ο Αλέξιος στους Λατίνους πως θα
ξεσηκωνόντουσαν για να εκθρονίσουν τον θείο του.
Ετσι
"φόρτωσαν" τον Αλέξιο σε ένα πλοίο και κάνοντας τον περίπλου των τειχών
καλούσαν τους Βυζαντινούς να αναγνωρίσουν τον "νόμιμο αυτοκράτορα" και
να παραδοθούν.
Αντί παραδοσις εισέπραξαν βρισιές και βροχή απο
βέλη αφού ήταν δεδομένο πως οι Ελληνες αντιπαθούσαν τόσο τους Ενετούς
όσο και το ανδρείκελο αυτοκράτορα.
Οχι πως ο σφετεριστής ήταν
συμπαθής αλλά ήταν τουλάχιστον Ελληνας και γνώριζαν ότι πιθανή ενθρόνιση
του ανηψιού του θα οδηγούσε στον καθολικισμό.
Στο πολεμικό
συμβούλιο που ακολούθησε αποφασίστηκε η επίθεση κατα της πόλης με πρώτο
στόχο τον πύργο του Γαλατά που φύλασε τον Κεράτιο κόλπο.10.000 ανδρες
συγκεντρώθηκαν με επικεφαλής τον Βαλδουίνο της Φλάνδρας.Στις 5 Ιουλίου
άρχισε η επίθεση και αφού οι Φράγκοι κατατρόπωσαν τα βυζαντινά τμήματα
που βρισκόταν έξω απο τον πύργο που στην θέα και μόνο των Λατίνων
ιπποτών με αισχρό τρόπο εγκατέλειψαν τις θέσεις τους.
Μόνο οι
Βαράγκοι της αυτοκρατορικής φρουράς έμειναν στις θέσεις τους αλλά το
φραγκικό ιππικό διέσπασε τελικά τις θέσεις τους και αφού εισήλθε στον
πύργο κατέσφαξε την φρουρά και αφαίρεσε την αλυσίδα που έκλεινε τον
Κεράτιο δίνοντας πρόσβαση στα πλοία των Ενετών που περίμεναν.
Μετά
απο αυτή την επιτυχία τους οι Φράγκοι και Ενετοί άρχισαν να σχεδιάζουν
την διπλή επίθεση κατά της Πόλης την οποία θα χτυπούσαν απο ξηρά και
θάλασσα.
Στις 10 Ιουλίου οι Φράγκοι κινήθηκαν προς την γέφυρα
που ένωνε την ευρωπαική και ασιατική ακτή στα βόρεια της πόλης.Αν και η
γέφυρα ήταν κατεστραμμένη κανείς δεν τους ενόχλησε δυο ολόκληρες μέρες
κατα τις οποίες οι Φράγκοι την επισκεύαζαν και τελικά την διέσχισαν
ανενόχλητοι και εγκατέστησαν το στρατόπεδο τους στα προάστεια των
Βλαχερνών.
Οι Ενετοί σύμμαχοι τους τοποθέτησαν δερμάτινες
επενδύσεις στα πλοία τους για να τα προστατεψουν απο το υγρό πύρ και
ετοίμασαν μηχανικές γέφυρες ώστε να ανέβουν στα τείχη.
Στις 17
Ιουλίου άρχισε η συνδυασμένη επίθεση των Φράγκων απο ξηρά και Ενετών
απο θάλασσα.Οι Φράγκοι κατόρθωσαν να ανέβουν στο τείχος των Βλαχερνών
αλλά τότε επενέβησαν οι Βαράγκοι και τους κατέσφαξαν.Δεν ήταν όμως το
ίδιο ευχάριστα τα νεα απο την θάλασσα καθώς οι Ενετοί κατόρθωσαν να
ρίξουν μέρος των τοιχών και να εισέλθουν στην πόλη χωρίς όμως να
τολμήσουν να προχωρήσουν στα ενδότερα περιορίστηκαν να πυρπολήσουν τα
σπίτια που βρίσκονταν κοντά στα τείχη.
Στο μεταξύ ο ανίκανος αυτοκράτορας κατόρθωσε επιτέλους να συγκεντρώσει 30.000 άνδρες και να βγεί απο την Πόλη θέλοντας να χτυπήσει τους Φράγκους που πολεμούσαν στις Βλαχερνές.Ολοι πίστεψαν ότι με την έξοδο του αυτοκράτορα η μάχη ήταν κερδισμένη.
Στο μεταξύ ο ανίκανος αυτοκράτορας κατόρθωσε επιτέλους να συγκεντρώσει 30.000 άνδρες και να βγεί απο την Πόλη θέλοντας να χτυπήσει τους Φράγκους που πολεμούσαν στις Βλαχερνές.Ολοι πίστεψαν ότι με την έξοδο του αυτοκράτορα η μάχη ήταν κερδισμένη.
Ομως αυτός ο μικρός άνθρωπος με το που
συναντήθηκαν οι δυο στρατοί έστρεψε τα νώτα και ξαναμπήκε στην
πόλη.Αρχισαν τότε συζητήσεις και ανοικτά οι Ελληνες ζητούσαν την
εκθρόνιση του δειλού και ανίκανου αυτοκράτορα.
Μπροστά σε αυτή
την εξέλιξη ο αυτοκράτορας φοβούμενος πλεον για την ζωή του ως γνήσιος
δειλός την νύχτα της 17ης Ιουλίου εγκατέλειψε την πόλη παίρνοντας μαζί
του όσο χρυσό μπορούσε να κουβαλήσει και την κόρη του Ειρήνη και
κατέφυγε στο Δελβετό 160 χλμ μακριά απο την Κωνσταντινούπολη.
Με την φυγή του Αλέξιου Γ ο θρόνος έμεινε κενός και άρχισαν να δημιουργούνται προβλήματα.Κάποιος έπρεπε να στεφθεί αυτοκράτορας.Φυσικά κανείς δεν ήθελε τον Αλέξιο των Λατίνων και τελικά με την σύμφωνη γνώμη και των Βαράγκων στέφθηκε νεος αυτοκράτορας ο τυφλός Ισαάκιος που έβγαλαν απο την φυλακή που τον είχε ρίξει ο αδερφός του.
Η είδηση της φυγής του Αλέξιου Γ και της ενθρόνισης του Ισαάκιου χαροποίησε τους Φράγκους που περίμεναν πλεον την τήρηση των συμφωνηθέντων.
Με την φυγή του Αλέξιου Γ ο θρόνος έμεινε κενός και άρχισαν να δημιουργούνται προβλήματα.Κάποιος έπρεπε να στεφθεί αυτοκράτορας.Φυσικά κανείς δεν ήθελε τον Αλέξιο των Λατίνων και τελικά με την σύμφωνη γνώμη και των Βαράγκων στέφθηκε νεος αυτοκράτορας ο τυφλός Ισαάκιος που έβγαλαν απο την φυλακή που τον είχε ρίξει ο αδερφός του.
Η είδηση της φυγής του Αλέξιου Γ και της ενθρόνισης του Ισαάκιου χαροποίησε τους Φράγκους που περίμεναν πλεον την τήρηση των συμφωνηθέντων.
Οντως
κανονίστηκε συνάντηση αφού πρώτα ο επίδοξος αυτοκράτορας Αλέξιος είχε
γίνει τώρα απο σύμμαχος όμηρος στα χέρια των Φράγκων που εκβίαζαν τον
αυτοκράτορα πατέρα του.Οι Φράγκοι στην συνάντηση ζήτησαν την εκπλήρωση
των όρων δηλαδή 200.000 μάρκα και την υποταγή της Ελληνικής Ορθόδοξης
εκκλησίας στο καθολικό δόγμα.
Ο Ισαάκιος γνωρίζοντας ότι και
τα δυο αιτήματα ήταν παράλογα εντούτοις έκανε το λάθος και συμφώνησε
βάζοντας τον γιο του Αλέξιο να καθίσει δίπλα του στο θρόνο.
Με
αυτό τον τρόπο οι Φράγκοι εισήλθαν στην Κωνσταντινούπολη με μόνο όρο να
στρατοπεδεύσουν στο Πέραν και όχι μέσα στην Πόλη γιατί ο λαός δεν
έβλεπε με καλό μάτι όσα γινόντουσαν.Την 1η Αυγούστου 1203 ο Αλέξιος ως
Αλέξιος Δ στέφθηκε αυτοκράτορας και κατέβαλε 100.000 το ήμισυ του ποσού
που είχε συμφωνηθεί στους Φράγκους.
Αλλά 50.000 πήραν οι Ενετοί καθώς και 80.000 οφειλόμενα απο τους Φράγκους.
Ο
Αλέξιος άρχισε να κάνει πανάκριβα δώρα στους Λατίνους αρχηγούς και να
σπαταλά την κρατική περιουσία θέλοντας να εξασφαλίσει την υποστήριξη
τους.
Οι σύμμαχοι του όμως φάνηκαν άπληστοι και ζητούσαν
συνεχώς περισσότερα.Νέα χρέη εμφανιζόντουσαν με αποτέλεσμα να αδειάσουν
τα δημόσια ταμεία.Αφού ο Αλέξιος άρπαξε τις περιουσίες των ευγενών έβαλε
χέρι και στις εκκλησίες πολύτιμα σκεύη και εικόνες πουλήθηκαν αλλά οι
Φράγκοι και Ενετοί ζητούσαν διαρκώς και άλλα.
Το ποτήρι ξεχείλισε όταν τέθηκε το θέμα της υποταγής της Ορθόδοξης εκκλησίας.
Αν
και ο πατριάρχης Ιωάννης Καματερός υπέγραψε ύστερα απο πιέσεις επιστολή
αναγνώρισης των παπικών πρωτείων εντούτοις όταν του ζητήθηκε να κάνει
δημόσια δήλωση απο τον πάπα αρνήθηκε όπως αρνήθηκε και ο λαός που πλεον
κατηγορούσε τον αυτοκράτορα -μαριονέτα ως προδότη της πατρίδας και της
πίστης.
Ο Αλέξιος ο Δ για να αμβλύνει τις εντυπώσεις και να
απασχολήσει και τους σταυροφόρους που ζητούσαν να πάνε στους Αγίους
Τόπους όπως ήταν η αρχική τους αποστολή.
Υπέγραψε νεα συμφωνία
με την οποία θα αναλάμβανε για ένα ακόμα χρόνο την συντήρηση τους και
με δικά του έξοδα θα τους μετέφερε στους Αγίους Τόπους με αντάλλαγμα την
βοήθεια τους εναντίον του Αλέξιου του Γ.Υποσχόταν δε ότι αφού κατόρθωνε
να επανακτήσει όλα τα εδάφη της αυτοκρατορίας θα τους ξεπλήρωνε και τα
χρωστούμενα.
Αν και οι Φράγκοι δέχτηκαν και επιτέθηκαν στην
Ανδριανούπολη προσωρινή πρωτεύουσα του Αλέξιου Γ καταλαμβάνοντας τελικά
αρκετά φρούρια και πόλεις.
Στην Κωνσταντινούπολη ο λαός δεν
άντεχε άλλο τις ταπεινώσεις και εξεγέρθηκε πυρπολώντας οτιδήποτε
δυτικό.Ουτε οι κάτοικοι της Πίζας δεν γλύτωσαν παρόλο υποστήριζαν τους
Βυζαντινούς.Οσοι δυτικοί γλύτωσαν κατέφυγαν στο στρατόπεδο των
σταυροφόρων στο Πέραν.
Την επόμενη μέρα Ενετοί επιτέθηκαν σε
ένα μουσουλμανικό τέμενος και όταν Βυζαντινοί πήγαν να τους σταματήσουν
ξέσπασαν συμπλοκές με αποτέλεσμα να ξεσπάσει μεγάλη πυρκαγιά που
κατέκεγε την Πόλη για τρείς ολόκληρες μέρες καταστρέφοντας μεγάλο μέρος
της σκοτώντας 150 άτομα και αφήνοντας 100.000 άστεγους.
Μετά
απο αυτά τα επεισόδια και την επιστροφή του Αλέξιου Δ στην Πόλη απο την
εκστρατεία η διάθεση του προς τους Φράγκους συμμάχους του άλλαξε καθώς
κατάλαβε πως ο λαός δεν πρόκειται να αποδεχόταν αυτή την συνύπαρξη και
κινδυνευε τόσο ο θρόνος όσο και η ίδια η ζωή του.
Ουσιαστικά ο αυτοκράτορας ήταν πλεον κυρίαρχος μόνο της Θράκης αφου και εντός της Πόλης ο πατέρας του Ισαάκιος στήριζε ανοικτά τον λαό.
Ουσιαστικά ο αυτοκράτορας ήταν πλεον κυρίαρχος μόνο της Θράκης αφου και εντός της Πόλης ο πατέρας του Ισαάκιος στήριζε ανοικτά τον λαό.
Ετσι
σταδιάκα η σχέση του με τους Δυτικούς άλλαξε και μάλιστα δραματικά όταν
αναγκάστηκε να τους πληροφορήσει ότι δεν θα τους κατέβαλε τα
συμφωνηθέντα χρήματα.
Η οργή των Λατίνων ήταν τέτοια που την
1η Δεκεμβρίου 1203 μια ομάδα που είχε εισέλθει στην Πόλη για να βρεί
προμήθειες προκάλεσε επεισόδιο με αποτέλεσμα να γίνει κανονική μάχη και
οι Λατίνοι ηττημένοι να καταφύγουν στο στρατόπεδο τους ζητώντας την
βοήθεια των ευγενών.Οσοι αιχμαλωτίστηκαν κάηκαν ζωντανοί απο το
μαινόμενο πλήθος.
Ακολούθως ο μαινόμενος όχλος επιτέθηκε και στα ενετικά πλοία αλλά αποκρούσθηκε εύκολα αφήνοντας πολλούς νεκρούς.
Ολα
αυτά έπεισαν τον Αλέξιο πως έπρεπε να αναλάβει δράση αλλά και τους
δυτικους ότι πλεον δεν τους υποστήριζε.Εστειλαν λοιπόν πρεσβεία όπου με
τελεσίγραφο ζητούσαν την άμεση καταβολή των οφειλών.Πριν όμως ο Αλέξιος
προλάβει να απαντήσει οι αυλικοί που ήταν παρόντες θεωρώντας προσβολή
τον τόνο με τον οποίο δαιτυπώθηκε το αίτημα επιτέθηκαν κατά των δυτικών
αντιπροσώπων.
Τελικά στις 20 Δεκεμβρίου οι Βυζαντινοί αποφάσισαν να πυρπολήσουν τον Ενετικό στόλο αλλά δεν τα κατάφεραν.Ομως οι Φράγκοι σύμμμαχοι των Ενετών βρισκόντουσαν σε πολύ δύσκολη θέση καθώς λόγο των 15.000 Λατίνων προσφύγων που έιχαν εισρεύσει στο στρατόπεδο τους τα εφόδια ολοένα και λιγόστευαν.
Τελικά στις 20 Δεκεμβρίου οι Βυζαντινοί αποφάσισαν να πυρπολήσουν τον Ενετικό στόλο αλλά δεν τα κατάφεραν.Ομως οι Φράγκοι σύμμμαχοι των Ενετών βρισκόντουσαν σε πολύ δύσκολη θέση καθώς λόγο των 15.000 Λατίνων προσφύγων που έιχαν εισρεύσει στο στρατόπεδο τους τα εφόδια ολοένα και λιγόστευαν.
Στις 7 Ιανουαρίου ο
Πρωτοβεσιάριος Μούρτζουφλος εξήλθε της Πόλης επικεφαλής στρατιωτικού
τμήματος και συγκρούστηκε με τον Βονιφάτιο αλλά λόγω της άρνησης του
Αλέξιου να στείλει ενισχύσεις κατατροπώθηκε.
Η κίνηση αυτή του Αλέξιου ήταν και το τέλος του καθώς ο λαός επαναστάτησε κατά του προδότη αυτοκράτορα και στις 27 Ιανουαρίου έστεψε αυτοκράτορα τον Νικόλαο Καναβό που θα έμμελε να ήταν αυτοκράτορας για μόλις 6 ημέρες.
Η κίνηση αυτή του Αλέξιου ήταν και το τέλος του καθώς ο λαός επαναστάτησε κατά του προδότη αυτοκράτορα και στις 27 Ιανουαρίου έστεψε αυτοκράτορα τον Νικόλαο Καναβό που θα έμμελε να ήταν αυτοκράτορας για μόλις 6 ημέρες.
Ο
Αλέξιος στράφηκε ξανά στους δυτικούς και ζήτησε εκ νεου την βοήθεια
τους ώστε να επανακτήσει τον θρόνο του.Εστειλε για αυτον τον λόγο τον
Μούρτζουφλο ως πρέσβη στον Βονιφάτιο.Ο Μούρτζουφλος όντως κανόνισε
συνάντηση μεταξύ του Αλέξιου και του Βονιφάτιου όμως το ίδιο βράδυ
επικεφαλής της αυτοκρατορικής φρουράς συνέλαβε τον Αλέξιο για προδοσία
αλλα και τον Καναβό τον οποίο εκτέλεσε.
Η τύχη της Πόλης όπως
μπορούμε να καταλάβουμε κρινόταν απο ανίκανους ανθρώπους και έτσι ακόμα
ένας ο Μούρτζουφλος αυτή την φορά θα στεφθεί αυτοκράτορας στις 5
Φεβρουαρίου.Ο νεος αυτοκράτορας αποφάσισε να ξαναδοκιμάσει την τύχη του
μιας και οι Φράγκοι αναγνώριζαν τον Αλέξιο που άλλωστε τους χρωστούσε
χρήματα.
Ετσι επικεφαλής 4.000 ανδρών επιτέθηκε αλλά ήταν τόσο
άσχετος απο στρατιωτική τακτική που οι λιγότεροι Φράγκοι ανάγκασαν του
Βυζαντινούς σε φυγή και ο ίδιος ο αυτοκράτορας για να γλυτώσει πέταξε
στο χώμα την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας.
Απο εκείνη την
στιγμή ο Μουρτζουφλος κατάλαβε ότι έπρεπε να διαπραγματευτεί και όταν
κανονίστηκε συνάντηση κατά την οποία οι Φράγκοι επανέλαβαν τις
απαιτήσεις τους για καταβολή των οφειλομένων και εκείνος αρνήθηκε
επιχείρησαν να τον συλλάβουν.Ομως ο Μούρτζουφλος ξέφυγε και κλειστηκε
στα τείχη.
Για να απαλαγεί απο τον Αλέξιο που στο μεταξύ είχε
κλέισει στην φυλακή διέταξε και τον στραγγάλισαν μέσα στο κελί του.Ομως
οι Φράγκοι δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν έτσι εύκολα ήρθαν λοιπόν σε
συνενόηση με τους Ενετούς και υπέγραψαν νεα συμφωνία αυτή την φορά για
την κατάλυση του Βυζαντίου μοιράζοντας τα λάφυρα 3/4 για τους Ενετούς
1/4 για τους Φράγκους καθώς επίσης μοίρασαν και τις ελληνικές πόλεις που
θα κατακτούσαν.
Στις 9 Απριλίου 1204 Ενετοί και Φράγκοι
επιτέθηκαν κατα των τειχών και οι Βυζαντινοί τους υποδέχτηκαν με την
ιαχή "Ιησούς Χριστός Νικά" και βροχή βλημάτων.Η πρώτη επίθεση
αποκρούστηκε με τους Λατίνους να έχουν βαριές απώλειες.
Στις
12 Απριλίου νεα επίθεση γίνεται κατα των πύργων αυτή την φορά με τους
Φράγκους ύστερα απο αγρια μάχη να κατορθώνουν να κατάλαβουν έναν.Ομως
βυζαντινές εφεδρείες έσπευσαν στο σημείο και ανέτρεψαν τους εισβολείς.
Μια
ομάδα Φράγκων με επικεφαλής των Πιέρ ντ Αμιέν επιτέθηκαν κατά μιας
μικρής πύλης που έιχε κτισθεί με πλίνθους και κατόρθωσαν χρησιμοποιώντας
το ξίφη τους να την ανοίξουν και να εισέλθουν στην Πόλη.Η είσοδος αυτή
πανικόβαλε την φρουρά και τράπηκε σε φυγή.Οι Λατίνοι ευνοημένοι απο το
γεγονός άνοιξαν μια μεγάλη πύλη για να εισέλθει το ιππικό και να
αρχίσουν οι λεηλασίες και να πυρποληθεί ότι έιχε απομείνει απο την
προηγούμενη φορά.
Οι "χριστιανοί" προέβησαν σε ανεπανάληπτες
βιαιότητες,λεηλασίες,βιασμούς.Γυναίκες βιάζονταν μέσα στους δρόμους.Δεν
σεβάστηκαν ούτε τις εκκλησίες που λεηλάτησαν αρπάζοντας εικόνες και
πολύτιμα σκεύη.
Βεβήλωσαν μεχρι και τον πατριαρχικό θρόνο που
ανέβασαν μια πόρνη που άρχισε να τραγουδά στα γαλλικά.Η Θεία Κοινωνία
καταναλώθηκε σαν απλό κρασί.Εργα της αρχαίας ελληνικης λογοτεχνίας
παραδόθηκαν στην πυρά ως ειδωλολατρικά.Ως τις 15 Απριλίου η Πόλη είχε
καταστραφεί ολοσχερώς και οι Φραγκοι έστεψαν αυτοκράτορα τον Βαλδουίνο
της Φλάνδρας και μοίρασαν όπως είχαν συμφωνήσει μεταξύ τους την Ελλάδα.Ο
πάπας που έστελνε επιστολές για να μην χυθεί...χριστιανικό αίμα τώρα
άκουγε ύμνους στις Δυτικές εκκλησίες που ονόμαζαν την Πόλη ανίερη
Βαβυλώνα και ευχαριστούσαν τον Θεό για την καταστροφή της.
Ανάμεσα
όμως σε όσους εγκατέλειψαν την Πόλη ήταν και ο Θεόδωρος Λάσκαρης που
κατέφυγε στην Μικρά Ασία και ίδρυσε την αυτοκρατορία της Νίκαιας.Και θα
ήταν αυτός ο ελληνικός στρατός που 57 χρόνια αργότερα θα απελευθέρωνε
την βασιλεύουσα